BoB ROSS -Küçüklüğümüzün ressamı

o bir televizyon yıldızı! o bir ressam!
gülizar baki
o, bir fenomen; resimde yeni bir çığır açan, ama açtığı çığır sanat çevreleri tarafından hor görülen birisi. o, resim hakkında yaptığı programla dünyada en çok izlenen ve ilgi görenler listesinde başlarda olan bir şovmen.
o, ölümünden sonra bile yaptıklarıyla milyon dolarlar kazanan bir girişimci. o, trt 2'den tanıdığımız 'kıvırcık' ressam: bob ross. bir kuşak onun hoş lakırtılar eşliğinde öğrettiği resim teknikleriyle büyüdü. bu bir şey değil, on binlerce insan hâlâ onun öğrettiği teknikle resim yapıyor. şirketi o öldükten sonra yüzde 70 büyüdü. onun hakkında üniversitelerde tezler yazıldı ve halen 300'den fazla televizyon kanalı, programını yayınlıyor. otoritelerin kabul etmediği bob ross televizyon çağının efsase isimlerinden biri olmaya devam ediyor.

'mutluluğun resmini yapabilir misin abidin?' diye soran nâzım hikmet'e çizdiği o meşhur mutluluğun resmi ile cevap verir abidin dino. ünlü türk ressamı mutluluğun resmini çizmişti; ama mutlu bir ağacın, dağın ya da gölün resmini bir fenomen olan bob ross çizdi. dünya onun tekniğine, konuşmalarına ve saçlarına bayılıyor! birçok kişi onun öğrettiği metotlarla resim yapıyor, programını severek izliyor. ressamlar, eleştirmenler ise onu ve tekniğini beğenmiyor. beğenilmese de ortada bir gerçek var; bob ross 9 yıl önce ölmesine rağmen, dünyada en uzun süre gösterilmeye devam eden programı en çok izlenenler arasında ilk sıralarda yer alıyor, cd'leri ve dvd'leri yok satıyor. tekniğinin öğretildiği kurslara yüz binlerce insan devam ederken sertifika alan eğitmenler bob ross isimli şovlar düzenliyor, kurslar açıp öğrenciler yetiştiriyor. sanatçının tekniği ile yapılan resimlerden oluşan sergiler dünyanın dört bir yanında sanatseverlerle buluşuyor. Türkiye'de de bu sergilerden birisi 9-12 şubat 2006 tarihleri arasında istanbul lütfi kırdar kongre ve sergi sarayı'nda açılacak.

Türkiye, ross ile 1993 yılında trt 2'de yayınlanmaya başlanan 'resim sevinci' isimli programda tanıştı. bu tanışıklık uzun yıllardır hiçbir sanat programına nasip olmayacak ilgiyle devam ediyor. resim sevinci, hatırı sayılır bir izleyici kitlesi olduğu için tekrar tekrar yayınlanmasına rağmen 11 yıldır merakla izleniyor. resimle ilgili ya da ilgisiz herkes cumartesi günü trt 2'de saat 12.40'ta mutlaka ekran başında. anadolu'da herhangi bir köydeki çiftçi kadın da, istanbul'da oturan emekli bir öğretmen de bu programın meraklısı.

resmin fast food'u; bob ross

bob ross'un televizyon programı, iran'dan iskandinav ülkelerine, meksika'dan uzakdoğu'ya kadar dünyanın dört bir tarafında izleniliyor. sanatçı, resim tekniği, tekniğe has boyaları ve fırçaları ile resim alanında çığır açtı. “yaş üstüne yaş” adı verilen bu teknikle herkes kısa sürede yağlıboya resim yapabiliyor. bu hız ve kolaylık akla 'fast food'u getiriyor ve ross'un amerikalı olmasından yola çıkılarak onun için “fast food resmin babası” yorumu yapılabilir. ross, bu kadar ilgi görse de ressamlar ve eleştirmenler onu ressam olarak kabul etmiyor. zaten ross'un resim tekniği bir sanat olarak değil boş zamanların değerlendirileceği, stres atılabilecek bir faaliyet olarak ün saldı.

ross, 300'den fazla televizyon kanalında programı gösterilmeye, kendi tasarımı fırçaları ve boyaları yok satmaya başlayınca sadık öğrencileri ile birlikte kendi adına bir şirket kurdu. bu şirketin bugün dünya üzerinde 27 ülkede distribütörü var. bu ülkelerde bob ross'un boyaları, fırçaları, tekniğinin anlatıldığı kitapları ve cd'leri satılıyor. şirketin kendi eğitmenleri, dünyanın dört bir tarafında eğitmenler yetiştiriyor. şirketin bir yıl önce Türkiye distribütörlüğünü verdiği art boya bu sürede 40 sertifikalı bob ross eğitmeni yetiştirmiş.

resimleri kartpostalları hatırlatan ross, aslında emekli bir asker. uzun yıllar alaska'da çalışan ressamın dağ ve kış manzaralarını bu kadar çok sevmesini burada geçirdiği zamanlara bağlayabiliriz. yarım saatlik televizyon programında; “şimdi dallarında sincapların yaşadığı mutlu bir ağaç yapalım, şuraya üzerine kunduzların çıkıp güneşleneceği bir kayalık çizelim, gölümüzü içinde küçük canlıların yaşadığı mutlu çalılarla süsleyelim.” sözleriyle ve hatta yanında getirdiği sincabıyla ross, çizdiği manzaralarda yaşıyor, izleyicilerini yaşatıyordu. bu kadar ilgiyle izlenmesinin sebeplerinden biri de izleyicinin yüreğini ağzına getiren sürprizler yapmasıydı. çizdiği muhteşem bir dağ veya göl manzarasının üzerine, ıspatulasının ucuna aldığı siyah boya ile kocaman bir çizgi çizerek, şaşkına dönen izleyicisini, biraz daha şaşırtarak o çizgiyi en az manzara kadar güzel bir çam ağacına ya da eski bir dağ kulübesine dönüştürürdü. bunu yaparken de sanatçı kendi kendine “şimdi diyorsunuzdur bob ne yaptın, resmi mahvettin; ama bu birazdan mutlu bir ağaca dönüşecek.” ya da “bir zamanlar içinde yaşlı bir oduncunun huzur içinde yaşadığı bir kulübe yapmaya ne dersiniz?” derdi. işte bu hız izleyiciyi yarım saatliğine de olsa ekran başından alıp ross'un fırçasının veya ıspatulasının ucundaki manzaraya götürüyordu.

öldükten sonra daha çok kazandı

1981'de emekli olduktan sonra manzara resimleri yapıp satarak geçinen ross, bu dönemde geliştirdiği teknikle amerika'nın çeşitli yerlerinde şovlar düzenlemiş. daha sonra öğrencilerinin desteğiyle tekniğini öğretmek, kendi geliştirdiği boya ve fırçaları satmak için bir televizyona reklâm vermiş. reklâm filmi çok ilgi görünce bu kanaldan program yapması için teklif gelmiş. bu programlar, amerika'da kısa sürede 200 kanalda birden gösterilmeye başlamış. şimdilerde ise dünyada yarım milyar evde bob ross izleniyor. 1993 yılına kadar 11 yıl boyunca, Türkiye'de “resim sevinci” olarak gösterilen “joy of painting” adlı programını çeken bob ross, bu tarihte lenf kanseri olduğunu öğrenince programına son verdi. sanatçı 1995'te de lenf kanserinden 52 yaşında öldü. ardından programa bir süre oğlu devam etti. şirketinin geliri ölümünden sonra yüzde 70 oranında arttı ve tekniği de “vahşi doğa”, 'çiçekler' ve 'portreler' başlığıyla geliştirildi.

programlarının toplumsal işlevi vardı

biz trt 2'de resim yapan adamı onun sesiyle dinledik. bob ross'u türkçe seslendiren tiyatrocu ve yönetmen burçin oraloğlu; “amerika'da her şey meta ve ticaret ürünü haline dönüştüğü için sanatın da ticaretini yapmışlar. bob ross bunu yapan bir sanatçı. ama iyi ki yapmış. amerika'da ve Türkiye'de birçok sanat ve resim otoritesi ross'un yaptıklarının sanatsal değerinin olmadığını düşünüyor. ross, yarım saat içinde bir resmi sıfırdan alıyor ve en basit şekliyle, renkler ve teknikler konusunda bilgi vererek bir resim oluşturuyor. zaten, yarım saatte biten resmin bir sanat şaheseri olmasını beklemek abes olur. bu programın önemi şu bence; uyuşturucu, cinayet, sapkın tarikatlar gibi olumsuzlukların yaygın olduğu bir ülkede bu programla sanatın kapısı aralanıyor. sanatsal bir işlevi olmayan bu programın toplumsal bir işlevi var. seslendirirken onun resim yapmaktaki hevesini, resme olan tutkusunu ve saygısını yansıtmaya çalıştım. çocukluğumdan beri resim yaparım; ama iş yoğunluğum sebebiyle bob ross tekniğiyle resim yapma imkânı bulamadım.” diyor

paylaşım için sağol baiser ben de bu adama hastaydım gerçekten çok güzel resimler yapıyo programı sürekli izlerdim